Với tiềm năng sẵn có, nếu có chiến lược phát triển đúng đắn cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân, đảo Cát Bà (Hải Phòng) hoàn toàn có thể trở thành điểm đến du lịch xanh đẳng cấp quốc tế.
Sức hút của mô hình đảo du lịch xanh
Là một mắt xích quan trọng trong chuỗi liên kết du lịch biển phía Bắc và thuộc khu vực động lực du lịch quốc gia Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh – Ninh Bình, Cát Bà sớm định hướng phát triển theo mô hình du lịch sinh thái, hướng tới mục tiêu trở thành đảo du lịch xanh, hiện đại.
Tại Việt Nam, du lịch sinh thái đã phát triển từ đầu những năm 1990 và là phân khúc tăng trưởng nhanh nhất, với mức tăng từ 20 – 34% mỗi năm. Đây là loại hình đề cao sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, giúp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế bền vững cho cộng đồng.
Xem thêm: Ra mắt thành phố vịnh trung tâm Xanh Island tại đảo Ngọc Cát Bà
Việc phát triển du lịch sinh thái biển cũng là định hướng quan trọng trong Quy hoạch hệ thống du lịch giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Sở hữu cảnh quan thiên nhiên độc đáo cùng hệ sinh thái đa dạng, đảo Cát Bà được công nhận với nhiều danh hiệu quan trọng:
- Danh lam thắng cảnh – Di tích quốc gia đặc biệt
- Khu dự trữ sinh quyển thế giới
- Vườn quốc gia Cát Bà
- Khu bảo tồn biển
- Một trong những vịnh biển đẹp nhất thế giới
- Di sản thiên nhiên thế giới do UNESCO công nhận
Những giá trị này tạo nền tảng vững chắc để Cát Bà trở thành một trung tâm du lịch sinh thái hàng đầu, đại diện cho du lịch biển đảo Việt Nam.
Việc đưa vào vận hành tuyến cáp treo Cát Hải – Phù Long và hệ thống xe điện tại khu vực trung tâm đã đặt nền móng cho hệ sinh thái du lịch xanh tại Cát Bà. Những dự án nghỉ dưỡng sinh thái cùng các mô hình du lịch không phát thải cũng đang được triển khai, tạo động lực cho sự phát triển bền vững của hòn đảo.
Nhiều hòn đảo du lịch trên thế giới đã thành công trong việc xây dựng mô hình du lịch xanh, như:
- Đảo Lamma (Hồng Kông, Trung Quốc): Hòn đảo không có ô tô, mang đến không gian trong lành.
- Quần đảo Princes (Thổ Nhĩ Kỳ): Hạn chế tối đa phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch.
- Đảo Tau (Samoa, Mỹ): Gần như hoàn toàn sử dụng năng lượng mặt trời.
- Honolulu (Hawaii, Mỹ) & quốc đảo Dominica (Caribbean): Đầu tư lớn vào các dự án du lịch bền vững, thu hút lượng khách khổng lồ mỗi năm.
Những mô hình này là minh chứng rõ ràng cho sức hút của du lịch xanh và là kinh nghiệm quý báu để Cát Bà áp dụng vào thực tế.
Dù có lợi thế tự nhiên và định hướng phát triển rõ ràng, Cát Bà vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình thực hiện chiến lược du lịch xanh. Việc cân bằng giữa phát triển và bảo tồn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân.
Tuy nhiên, nếu triển khai đúng hướng và tận dụng tối đa tiềm năng vốn có, Cát Bà hoàn toàn có thể vươn tầm thế giới, trở thành hình mẫu về du lịch xanh bền vững, nâng cao vị thế của du lịch Việt Nam trên bản đồ quốc tế.
Hành động kịp thời để đưa Cát Bà trở thành “tiểu Maldives của Việt Nam”
Để Cát Bà bứt phá thành đảo du lịch xanh đẳng cấp, cần giải quyết các vấn đề như ô nhiễm tiếng ồn, khí thải từ phương tiện giao thông, cũng như xử lý rác thải và nước thải hiệu quả. Đồng thời, việc đầu tư vào hạ tầng du lịch và kỹ thuật hiện đại là điều kiện tiên quyết để đảm bảo sức tải trước lượng du khách ngày càng tăng.
Theo GS.TS Đỗ Công Thung, ưu tiên hàng đầu là hạn chế tối đa phương tiện chạy bằng xăng, dầu trên đảo. Trước đây, UBND TP Hải Phòng từng đặt mục tiêu cấm phương tiện gây ô nhiễm vào Cát Bà, thay thế bằng xe điện. Hiện nay, tuyến cáp treo Cát Hải – Phù Long đã góp phần giảm tải áp lực giao thông, nhưng vẫn cần mở rộng thêm các tuyến kết nối đến trung tâm đảo để tăng cường hiệu quả.
Việc xây dựng hệ thống xử lý rác thải, nước thải với quy mô và công nghệ cao là mong mỏi của cả người dân lẫn du khách. Hiện trạng rác trôi nổi quanh cầu cảng hay nước thải chưa được xử lý triệt để là rào cản lớn đối với mục tiêu phát triển bền vững. Nhiều người kỳ vọng các tập đoàn lớn sẽ đầu tư vào cơ sở hạ tầng xử lý rác và nước thải, giúp Cát Bà trở nên sạch đẹp hơn.
Xem thêm: Dự án Xanh Island
Chính quyền Hải Phòng và huyện Cát Hải đang triển khai nhiều giải pháp như cải tạo hệ thống thu gom, xử lý nước thải khu vực hồ Tùng Dinh và trung tâm đảo. Đồng thời, các doanh nghiệp lớn cũng chung tay với những dự án quy mô, điển hình là Tập đoàn Sun Group đầu tư gần 12.500 tỷ đồng cho khu du lịch Vịnh trung tâm Cát Bà.
Dự án này không chỉ mang đến hệ thống xử lý nước thải đồng bộ mà còn tiên phong trong việc lọc nước biển thành nước ngọt, thu gom nước mưa để sử dụng. Ngoài ra, dự án được quy hoạch với quảng trường trung tâm, bãi tắm nhân tạo, phố đi bộ và chuỗi dịch vụ sôi động, cùng không gian cây xanh bao phủ, góp phần kiến tạo một điểm đến sinh thái đúng nghĩa.
Theo chuyên gia Michael van de Watering, Cát Bà có tiềm năng trở thành đảo sinh thái không phát thải nếu có sự phối hợp giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng.
Doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc xây dựng các công trình thân thiện với môi trường, đầu tư vào du lịch bền vững và giảm thiểu khí thải carbon. Đồng thời, hợp tác với cộng đồng địa phương để tạo cơ hội việc làm trong các ngành nghề xanh sẽ giúp thúc đẩy phát triển bền vững trên đảo.
Hướng tới mục tiêu này, Cát Bà cần nhanh chóng triển khai các giải pháp đồng bộ, để không chỉ trở thành điểm đến du lịch xanh hàng đầu mà còn nâng cao vị thế trên bản đồ du lịch quốc tế.
