PGS.TS Phạm Trung Lương, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, thành viên Tổ chuyên gia tư vấn Quy hoạch quốc gia, vẫn luôn trăn trở về việc du lịch Cát Bà chưa có nhiều đột phá dù đã được định hướng phát triển từ hơn một thập kỷ trước.
>Xem thêm: Đảo Cát Bà vươn tầm thế giới nhờ “cánh cửa” du lịch xanh bền vững
Hướng tới điểm đến du lịch xanh tầm cỡ quốc tế
Ông đánh giá thế nào về định hướng phát triển du lịch xanh tại Cát Bà?
Từ năm 2011, Viện Du lịch Bền vững Việt Nam đã xây dựng đề án phát triển du lịch bền vững cho quần đảo Cát Bà, định hướng nơi đây trở thành một trong những điểm đến du lịch xanh hàng đầu tại Việt Nam. Hải Phòng đã đạt được một số thành tựu như bảo tồn loài voọc gắn với du lịch sinh thái, được UNESCO công nhận Khu Dự trữ sinh quyển thế giới và gần đây nhất là danh hiệu Di sản thiên nhiên thế giới cho Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà. Tuy nhiên, trên bản đồ du lịch xanh quốc gia và quốc tế, Cát Bà vẫn chưa có vị trí xứng đáng.
Theo ông, vì sao Cát Bà chưa thực sự vươn tầm quốc tế?
Giá trị cảnh quan và hệ sinh thái của Cát Bà đã được thế giới công nhận, nhưng để phát triển du lịch xanh đúng nghĩa, không thể chỉ dựa vào tài nguyên sẵn có.
Từ năm 1995, quy hoạch du lịch Việt Nam đã xác định Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà là khu vực có tiềm năng du lịch tầm cỡ toàn cầu, nằm trong bốn khu du lịch quốc gia trọng điểm. Tuy nhiên, đến nay, sự đầu tư cho Hạ Long – Cát Bà vẫn chưa tương xứng với giá trị vốn có.
Dù vậy, chưa bao giờ là quá muộn để thực hiện những mục tiêu đã đặt ra từ 28 năm trước. Đặc biệt, Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 và Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2045 đã tái khẳng định tầm quan trọng của khu vực này. Để đưa Cát Bà trở thành điểm đến du lịch xanh đẳng cấp quốc tế, điều quan trọng nhất là có sự tham gia của các nhà đầu tư tâm huyết, giàu kinh nghiệm, cùng với sự quyết tâm từ các cấp chính quyền và ngành du lịch.
Theo ông, liệu Cát Bà có thể trở thành đảo du lịch sinh thái không phát thải carbon?
Từ năm 2011, Cát Bà đã được định hướng phát triển theo mô hình đảo xanh, giảm thiểu phát thải carbon. Đến năm 2025, dự kiến đảo sẽ loại bỏ hoàn toàn xe chạy bằng xăng dầu, chỉ sử dụng phương tiện thô sơ hoặc xe điện. Đây chính là điểm khác biệt giúp Cát Bà thu hút du khách quốc tế.
Đồng thời, các tác động của du lịch tới môi trường sẽ được kiểm soát nghiêm ngặt. Cát Bà đã có một chiến lược phát triển hợp lý, được chính quyền thành phố và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ủng hộ. Tuy nhiên, du lịch xanh không mang lại lợi nhuận ngay lập tức mà cần đầu tư dài hạn. Điều này đòi hỏi sự góp mặt của những nhà đầu tư có tầm nhìn, tâm huyết và kinh nghiệm để biến Cát Bà thành điểm sáng của du lịch bền vững.
Đến lúc đảo Ngọc Cát Bà vươn tầm
Theo ông, chính quyền, nhà đầu tư và cộng đồng cần làm gì để đưa Cát Bà trở thành đảo du lịch sinh thái xanh?
Cát Bà đã từng bước triển khai các giải pháp giảm thiểu phát thải carbon như phát triển hệ thống xe điện chở khách và tuyến cáp treo Cát Hải – Phù Long. Đặc biệt, chính quyền địa phương, cộng đồng kinh doanh dịch vụ du lịch cùng các nhà đầu tư như Sun Group đã đồng hành trong việc hạn chế phương tiện cơ giới lên đảo. Tôi tin rằng, với quyết tâm và lộ trình phù hợp, Cát Bà hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu không tiếp nhận xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Để hiện thực hóa điều này, ngoài việc khuyến khích sử dụng xe chạy bằng nhiên liệu sinh học, cần sớm hoàn thiện cơ sở hạ tầng như bến bãi đậu xe, hệ thống sạc điện và mở rộng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường. Đây là quá trình đòi hỏi sự đồng thuận từ chính quyền, nhà đầu tư và cộng đồng nhằm biến Cát Bà thành đảo du lịch sinh thái xanh tiên phong tại Việt Nam, thậm chí trong khu vực.
Theo ông, nhà đầu tư chiến lược đóng vai trò thế nào trong việc đưa Cát Bà vươn tầm quốc tế?
Từ ý tưởng đến thực tế là một chặng đường dài, đòi hỏi sự đầu tư lớn và tầm nhìn chiến lược. Du lịch xanh không mang lại lợi nhuận tức thì, nhưng chính điều này đòi hỏi sự tham gia của những nhà đầu tư vừa có tiềm lực tài chính, vừa tâm huyết với phát triển bền vững.
Cát Bà đã được quy hoạch với các phân khu phát triển du lịch và bảo tồn sinh thái rõ ràng. Khu vực trung tâm đảo có lợi thế phát triển du lịch nhưng vẫn còn nhỏ lẻ, thiếu sự kết nối. Để tạo ra một hệ sinh thái du lịch cân bằng, bên cạnh những khu du lịch cao cấp, Cát Bà cũng cần có những khu du lịch dành cho đại chúng, đảm bảo tiện ích đồng bộ cho cả khách du lịch và người dân.
Dự án Vịnh trung tâm Cát Bà là một ví dụ điển hình, với các công trình quy mô lớn như quảng trường, trục đại lộ cho sự kiện văn hóa, du lịch, cùng bãi tắm nhân tạo dài gần 1km – bãi tắm lớn nhất trên đảo, giúp giải quyết tình trạng quá tải hiện nay. Việc triển khai các dự án này cần đến nhà đầu tư chiến lược có tầm nhìn, đảm bảo phát triển gắn liền với bảo tồn thiên nhiên.
Bên cạnh phát triển hạ tầng du lịch, Cát Bà cũng cần quản lý chặt chẽ các hoạt động du lịch theo hướng bền vững. Mọi dự án mới cần tuân thủ nguyên tắc thân thiện với môi trường, đảm bảo có hệ thống xử lý nước thải, rác thải và áp dụng công nghệ 3R (giảm thiểu – tái sử dụng – tái chế). Đồng thời, việc sử dụng năng lượng tái tạo trong vận hành du lịch cũng cần được ưu tiên để giảm thiểu tác động lên môi trường.
Tất cả những điều này chỉ có thể thành hiện thực khi có sự chung tay của nhà đầu tư chiến lược với tầm nhìn dài hạn, giúp dẫn dắt các doanh nghiệp khác cùng phát triển bền vững, đưa Cát Bà thực sự trở thành “đảo ngọc xanh” của Việt Nam và thế giới.
Ông đánh giá thế nào về việc Sun Group đầu tư vào phát triển du lịch Cát Bà?
Hải Phòng đã có quyết định đúng đắn khi lựa chọn Sun Group – một trong những nhà đầu tư hàng đầu về du lịch, đặc biệt là du lịch bền vững. Với tầm nhìn chiến lược và tâm huyết trong phát triển các điểm đến mang đẳng cấp quốc tế, Sun Group không chỉ mang đến những công trình hạ tầng du lịch quy mô lớn mà còn góp phần thay đổi diện mạo du lịch tại các địa phương mà họ đầu tư.
Dự án Khu du lịch, thương mại, dịch vụ Vịnh trung tâm Cát Bà mà Sun Group đang triển khai là một ví dụ điển hình. Dự án không chỉ tạo thêm những tiện ích phục vụ du khách, mà còn bổ sung bãi biển nhân tạo lớn nhất trên đảo – điều mà Cát Bà đang rất thiếu. Với công trình này, du khách sẽ có thêm trải nghiệm du lịch biển hoàn chỉnh, kết hợp giữa thiên nhiên, hệ sinh thái độc đáo và những hoạt động vui chơi, giải trí. Điều đó cho thấy Sun Group không chỉ đầu tư hạ tầng mà còn nghiên cứu rất kỹ lưỡng để đảm bảo phát triển bền vững, phù hợp với tiềm năng của Cát Bà.
Tôi đánh giá cao sự lựa chọn của Hải Phòng khi tin tưởng Sun Group là nhà đầu tư chiến lược. Qua những dự án thành công tại Sa Pa, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Phú Quốc, Tây Ninh, Sun Group đã chứng minh được năng lực, kinh nghiệm và “công thức thành công” trong phát triển các điểm đến du lịch tầm cỡ. Với những gì đang triển khai tại Cát Bà, tôi tin tưởng rằng Sun Group sẽ giúp hòn đảo này khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch quốc tế.
Xem thêm: Dự án Xanh Island
Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng, ông Lê Khắc Nam, dự án Khu du lịch, dịch vụ thương mại Vịnh trung tâm Cát Bà của Sun Group được triển khai ngoài Khu dự trữ sinh quyển thế giới, không thuộc vùng bảo vệ 1 và 2 của danh thắng Quần đảo Cát Bà và nằm ngoài vùng đệm của di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà. Điều này cho thấy dự án không ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực bảo tồn sinh thái quan trọng.
Chính quyền thành phố cùng chủ đầu tư cam kết thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường, đảm bảo vệ sinh khu vực xung quanh và không gây tác động tiêu cực đến Di sản thiên nhiên thế giới. Điều này càng khẳng định định hướng phát triển du lịch Cát Bà theo mô hình xanh, bền vững mà Hải Phòng đang theo đuổi.
